Il-mera tal-passat

• Lul 12, 2012 15:16
• Miktub minn

Kważi mija u tletin sena ilu, f’Novembru 1883, fil-port ta’ Townsville belt fi Queensland l-Awstralja, waslu 74 irġiel Maltin. Barra xi sebgħa li kienu ħarbu minn Malta fuq il-vapur li wassalhom hemm, in-Nuddea, huma telqu għall-Awstralja b’kuntratt biex jaħdmu fl-għelieqi tal-kannamieri. Il-Maltin sabu laqgħa mill-agħar. Niżlu fi grupp fiċ-ċentru tal-belt. Kienu imnittna u diżutli imma ferħanin li fl-aħħar jinsabu l-art.

F’Townsville, ir-residenti beżgħu minnhom, qisuhom bħala nies ta’ razza inferjuri, injoranti u li ġew fosthom biex jisirqulhom ix-xogħol u biex bil-preżenza tagħhom, jitqaċċtu l-pagi tal-ħaddiema Awstraljani. Il-Maltin infirxu ma’ Townsville, l-aktar fejn sabu ħwienet tax-xorb jew nimmaġina, tan-nisa. Uħud spiċċaw arrestati għal darba tnejn. Oħrajn qalgħu xebgħa. Meta ġew biex jeħduhom lejn l-irziezet tal-kannamieri fejn kien jistennihom ix-xogħol skont il-kuntratt tagħhom, ma ridux jitilqu. Qamet ferneżija sħiħa. Mill-ġdid uħud minnhom ġew imsawta jew arrestati.

Ħsibt f’dan l-inċident minsi matul l-aħħar kontroversja li qamet dwar il-qagħda tal-immigrazzjoni llegali f’pajjiżna. Ninsabu fl-istess pożizzjoni bħar-residenti ta’ Townsville. U min għandu “raġun” – l-immigranti jew ir-residenti? L-immiganti kienu u għadhom qiegħdin ifittxu xogħol u ħarsien. Ir-residenti ma jridux iċedu pulzier mill-ħajja li bnew f’pajjiżhom. Ir-residenti f’dal-każ tal-llum huma aħna, it-tfal tat-tfal tat-tfal ta’ dawk il-Maltin minsija li niżlu f’Townsville.

***

JJ

JJ Camilleri kien wieħed minn erbgħa poeti li fil-ktieb “Kwartett” ferqu linja ġdida fil-poeżija Maltija. Fl-istess żmien, f’nofs is-snin sittin tas-seklu l-ieħor, JJ ħareġ ir-rumanz “Aħna Sinjuri” fil-kullana tal-ġurnal “It-Torċa”. Dejjem rajtu superjuri għall-poeżiji li ppubblika f’“Kwartett”. Kien rumanz li minkejja kollox, irnexxielu jġedded il-kitba tar-realiżmu soċjali fil-letteratura Maltija. Ta impenn soċjo-politiku li kien nieqes qabel f’dit-tip ta’ kitba kreattiva. Jien xebbahtu mal-kitbiet li kienu influwenti f’dawk is-snin fost iż-żgħazagħ li jiddilettaw bil-letteratura, il-kitbiet tal-“irġiel zgħazagħ imgħaddba”. Fis-snin ħamsin fl-Ingilterra, kienu għamlu furur b’rumanzi bħal “Saturday Night and Sunday Morning”.

Veru li l-istil ta’ JJ kien kompletament differenti minn tal-“angry young men”.

It-tema fondamentali tiegħu kienet il-konflitt bejn il-ġdid u t-tradizzjonali. Fil-kitbiet maturi tiegħu, JJ ipprova jiddefinixxi x’kien il-ġdid u x’kien it-tradizzjonali. Il-kuntradizzjonijiet li ltaqa’ magħhom u ta xhieda tagħhom f’kitbietu, anki forsi b’modi li hu stess ma għarafx li qed jagħmel, għad iservu ta’ linja-gwida dwar kif irnexxielna – jew ma rnexxilniex – nagħrblu l-bidliet li seħħu u għadhom jitwettqu fis-soċjetà tagħna.

...Minn hawn intenni l-espressjoni ta’ kondoljanzi lill-famija tiegħu għat-telfa li ġarrbet b’mewtu. JJ kien bniedem rett, kwiet, sinċier u determinat.

Simili

@similar@